Alle reizen in één overzicht, Uitgebreide reisgids, Nieuws & achtergronden


Geschiedenis van Myanmar

Prehistorie

Archelogishe bewijzen hebben aangetoond dat de Homo erectus al 750.000 jaar geleden rondliep in de regio van Myanmar. Homo sapiens leefden hier vanaf ongeveer 11.000 voor Christus, in het Stenen Tijdperk genaamd Anyathian. In het Bronzen Tijdperk, rond 1500 v.C., waren het hier de eerste mensen die koperen waren vervingen door brons. Het Ijzeren tijdperk trad aan rond 500 v.C., toen er nederzettingen ontstonden die ijzerwaren gebruikten in het gebied ten zuiden van het huidige Mandalay. Uit onderzoek is ook gebleken dat er nederzettingen waren tussen 500 v.C en 200 na Christus die aan rijstbouw deden en hiermee handel dreven tot in China.


Rond de 2e eeuw voor Christus ontstonden de eerste stadsten in Centraal-Birma. Deze werden opgericht toen de Tibetaanse-Birmaanse stam Pyu, de vroegste bewoners van Birma, naar het zuiden migreerden. Hun cultuur werd sterk beïnvloed door de handel met India, waarmee ook het Boeddhisme en andere culturele invloeden werden overgenomen en van blijvende invloed zou zijn op de latere cultuur in Myanmar. De balans in het land werd tussen 750 en 830 verstoord, toen de Pyu staten werden aangevallen door het Nanzhao Koninkrijk. In de midden- tot late 9e eeuw stichtten de Mranma een kleinde nederzetting, die wij nu kennen als Bagan.

Koninkrijken

Toungoo rijk in 1580

Onder leiding van koning Anawrahta werd in 1044 het Eerste Birmaanse Koninkrijk gesticht (1044-1287). Koning Anawrahta introduceerde het Theravada Boeddhisme in het land en gebruikte zijn oorlogsbuit om de eerste tempels in Bagan te bouwen. Vele stupa’s zouden hier gebouwd worden onder de opeenvolgende koningen, maar de energie en kosten die hierin gestopt werden verzwakten het Koninkrijk ernstig. In 1287 maakten de Mongolen onder leiding van Kublai Khan een einde aan het Birmaanse rijk.


Na deze aanval viel Birma uiteen en werd het verdeeld in diverse kleine staatjes. In het noorden heersten de Shan, met als hoofdstad Sagaing. Later werd dit in 1364 Ava (Inwa), in de buurt van Mandalay. Het Mon-koninkrijk van Pegu (Bago) herrees aan de Irrawaddy rivier. Zij zouden langdurige oorlogen uitvechten met de Thai en de Shan. Een kleine staat die profiteerde van de oorlogen tussen de Shan en Mon bevond zich in Toungoo, tussen Ava en Pegu. Zij veroverden in 1539 Pegu en in 1555 Ava, waarmee Koning Bayinnaung het Tweede Birmaanse Koninkrijk stichtte (1539-1752), met als hoofdstad Pegu. In 1569 veroverde hij in een oorlog met Siam (Thailand) de hoofdstad Ayutthaya. Overigens hielden deze veroveringen niet lang stand en in 1635 werd de hoofdstad van Pegu veranderd in Ava. In 1740 begon er een opstand van de Mon, die de Birmanen verjoegen uit de rivierdelta. Toen zij in 1752 Ava bereikten, kwam er een einde aan het Tweede Birmaanse Koninkrijk.


De Mon kregen echter al spoedig weer weerstand van de Birmanen onder leiding van de nieuwe koning Alaungpaya, die het Derde Birmaanse Koninkrijk stichtte (1752-1885). Onder een streng regime verenigde hij de Birmese volken onder één rijk. Koning Hsinbyushin stuitte een Chinese invasie en veroverde in 1767 opnieuw kortstondig Siam, waarbij Ayutthaya volledig werd verwoest. Onder leiding van Koning Bodawpaya werden ook de Assam en Arakan staten aangevallen, wat tot spanningen leide met het Britse Rijk in India. Tijdens het Derde Birmaanse Koninkrijk werd de hoofdstad meerdere malen verplaatst; in 1783 van Ava naar Amarapura, in 1813 terug naar Ava, in 1841 (na een verwoestende aardbeving in 1838) weer naar Amarapura en in 1861 naar Mandalay.

Britse kolonisatie

Na drie Engels-Birmese oorlogen in 1824, 1852 en 1885, werd Birma in 1885 gekoloniseerd door Groot-Brittannië. De Britse overheersing zorgde voor sociale, economische en bestuurlijke veranderingen in het land. Met de val van Mandalay kwam er een einde aan het Derde Birmaanse Koninkrijk en kwam heel Birma onder Britse heerschappij op 1 januari 1886. Veel mensen uit India kwamen in Birma werken als soldaten, ambtenaren, bouwvakkers en handelaren en domineerden samen met de Britten het commerciële en maatschappelijk leven in Birma. De nieuwe hoofdstad Rangoon werd een belangrijke haven tussen Calcutta en Singapore.


Op 1 april 1937 werd Birma een afzonderlijk beheerde kolonie van Groot-Brittannië en werd Ba Maw uitgeroepen tot eerste Minister-President en Premier van Birma. Ba Maw was een uitgesproken pleitbezorger voor een Birmees zelfbestuur en verzette zich tegen de deelname van Groot-Brittannië in de Tweede Wereldoorlog. Hij nam ontslag en stapte uit de Wetgevende Vergadering en werd gearresteerd wegens opruiing. In 1940 vormde Aung San in Japan het Onafhankelijke Leger van Birma, vóór Japan officieel deelnam aan de Tweede Wereldoorlog.

Tweede Wereldoorlog

Aanleg van de Death Railway

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Birma een groot slagveld en werden grote delen verwoest. In maart 1942 hadden de Japanse troepen Rangoon veroverd en was de Britse regering gevallen. Onder leiding van Ba Maw werd door de Japanners in augustus 1942 het Birmese Executive Administration opgericht.


De Japanners wilden Birma gebruiken om India binnen te vallen. Om hun troepen te kunnen voorzien van materiaal werd de Birma-spoorlijn aangelegd, die van Ban Pong in Thailand naar Thanbyuzayat in Birma liep. Deze beruchtte ‘Death Railway’ werd onder dwangarbeid van geallieerde, Birmaanse, Thaise ,Indische en Maleise krijgsgevangenen aangelegd, waarbij meer dan 100.000 omkwamen door uitputting, ziektes en ondervoeding.


Eind 1944 begonnen de geallieerde troepen met een reeks offensieven die in juli 1945 een einde maakten aan de Japanse overheersing. Door de gevechten werd een groot deel van Birma verwoest. Hoewel veel Birmezen in eerste instantie voor de Japanners vochten, waren er ook sommigen, voornamelijk etnische minderheden, die voor het Britse leger vochten. Het Nationale Birmese Leger en het Arakan leger vochten voor de Japanners van 1942 tot 1944, maar stapten in 1945 trouw over naar de zijde van de geallieerden.

Onafhankelijkheid

In 1948 werd de Unie van Birma onafkankelijk en begon een lange periode van onstabiliteit en opstanden van de verschillende bergvolkeren en nationaliteiten die zelfbestuur wilden. Teven waren er communistische opstanden, als reactie op de door de Verenigde Staten en Taiwan gesteunde aanvallen van Kuomintangmilitairen in China.


In 1962 veranderde Birma in een militaire dictatuur en in 1974 werd het een eenpartijstaat. De naam van het land veranderde in 1989 van de Unie van Birma in de Unie van Myanmar door de militaire junta. In 1990 won de National League for Democracy onder aanvoering van Aung San Suu Kyi de eerste vrije verkiezingen, de uitslag werd echter niet erkend door de militaire heersers. Zij bleven de natie regeren als de State Law and Order Restoration Council (SLORC) tot 1997 en hierna als de State Peace and Development Council (SPDC) tot hun ontbinding in maart 2011.


Op 23 juni 1997 werd Birma toegelaten tot de Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties (ASEAN). Op 27 maart 2006 heeft de militaire junta, die de nationale hoofdstad van Yangon naar een locatie in de buurt (Pyinmana) verhuisde in november 2005, Naypyidaw als de officiële naam van de nieuwe hoofdstad uitgeroepen, wat ‘Stad van de koningen’ betekent.


Tijdens een grondwettelijk referendum op 10 mei 2008, werd de naam van het land veranderd van Unie van Myanmar naar de Republiek van de Unie van Myanmar. Sommige landen echter, gebruiken nog steeds Birma als naam voor Myanmar.